Pijak i Myśliwy – „polscy” sułtani Imperium Osmańskiego
19 lutego 2024, 10:04Państwo osmańskie powstało pod koniec XIII wieku, do Europy wkroczyło w drugiej połowie XIV wieku, a sto lat później zakończyło tysiącletnie dzieje Cesarstwa wschodniorzymskiego, znanego obecnie jako Cesarstwo Bizantyńskie. Ono zaś było kontynuatorem jeszcze starszego państwa, którego początki datujemy na rok 753 p.n.e. Imperium Osmańskie było państwem wielonarodowym, w którym rządził nie tylko żywioł turecki. Wielu sułtanów miało pochodzenie greckie, albańskie czy serbskie. Było wśród nich dwóch, których korzeni możemy szukać na terenie dawnej Rzeczypospolitej.
Zewnętrzne jajniki
23 marca 2012, 06:56Allapasus aurantiacus reprezentuje gromadę jelitodysznych. Żyje na dnie morza u wybrzeży Kalifornii. Samice tego gatunku są pierwszymi zwierzętami, o których wiadomo, że ich jajniki nie znajdują się w jamie ciała, ale na zewnątrz. Autorzy odkrycia podkreślają, że nie są w tym osamotnione i takich jak one jest więcej.
Zielona herbata łagodzi poznawcze skutki zachodniej diety
31 lipca 2017, 10:42Galusan epigallokatechiny (EGCG), polifenol zielonej herbaty, łagodzi insulinooporność mózgu, neurozapalenie i niedomogi poznawcze wywołane wysokotłuszczową, obfitującą we fruktozę dietą (ang. high-fat and high-fructose, HFFD).
Zmarł Peter Higgs, uczony, który przewidział istnienie „boskiej cząstki”
10 kwietnia 2024, 08:53Uniwersytet w Edynburgu poinformował, że przed dwoma dniami, 8 kwietnia, po krótkiej chorobie zmarł profesor Peter Higgs. Uczony zyskał sławę w świecie nauki po tym, jak w 1964 roku przewidział istnienie nieznanej wówczas cząstki, bozonu Higgsa. Na potwierdzenie istnienia tej cząstki trzeba było czekać 48 lat, a do jej wykrycia konieczne było wybudowanie Wielkiego Zderzacza Hadronów. Bozon został odkryty w 2012 roku, a rok później profesor Higgs otrzymał Nagrodę Nobla za przewidzenie jego istnienia.
Problemy z autofagią przyczyniają się do miażdżycy
10 kwietnia 2012, 10:11Zaburzenia autofagii wywołują stan zapalny w ścianach tętnic, a to jeden z objawów miażdżycy (Cell Metabolism).
System rozpoznawania mowy równie sprawny jak człowiek
22 sierpnia 2017, 09:31Badacze z Microsoftu pochwalili się pobiciem kolejnego rekordu w dziedzinie rozpoznawania mowy. Za pomocą testu Switchboard udowodnili, że ich system rozpoznawania mowy popełnia jedynie 5,1% błędów, co oznacza, że sprawuje się równie dobrze jak człowiek.
Greccy marines sprawdzili, czy zbroja opisana przez Homera rzeczywiście nadawała się do walki
3 czerwca 2024, 12:20W 1960 roku w pobliżu wsi Dendra niedaleko Myken na południu Grecji znaleziono jedną z najstarszych zbroi w Europie. Od tamtej pory trwają wśród naukowców spory, czy pochodząca z późnej epoki brązu zbroja rzeczywiście była używana w walce – jak opisuje to Homer w Iliadzie – czy też była wyłącznie strojem ceremonialnym. A może wykorzystywano ją w walce, ale 18-kilogramową zbroję nosili jedynie wojownicy jeżdżący na rydwanach? Kwestię tę postanowił ostatecznie rozstrzygnąć profesor fizjologii Andreas D. Fluoris z Uniwersytetu Tesalii.
Ekstrakt z propolisu zahamowuje raka prostaty
4 maja 2012, 09:48Dzięki metodom stosowanym do badania nowotworów i proteomice naukowcy z Centrum Medycznego Uniwersytetu Chicagowskiego stwierdzili, w jaki sposób składnik propolisu - ester fenyloetylowy kwasu kawowego (ang. caffeic acid phenethyl ester, CAPE) - zahamowuje rozwój raka prostaty na wczesnym etapie. Okazuje się, że wyłącza system komórkowy odpowiedzialny za wykrywanie źródeł pożywienia.
Sekretne życie w ciepłych jaskiniach pod antarktycznym wulkanem
13 września 2017, 12:00Międzynarodowy zespół naukowców odkrył, że w ciepłych jaskiniach "wydrążonych" w lodzie przez parę w otoczeniu Erebusa, wulkanu u wybrzeża Antarktydy Wschodniej na Wyspie Rossa, mogą żyć nieznane nauce rośliny i zwierzęta.
Drzewa pochłaniają nie tylko dwutlenek węgla, ale również metan
25 lipca 2024, 07:50Drzewa chronią nas przed ociepleniem klimatu w jeszcze większym stopni niż się dotychczas wydawało. Naukowcy odkryli, że mikroorganizmy żyjące na korze drzew pochłaniają metan, bardzo silny gaz cieplarniany. Widzimy tutaj zatem dodatkową korzyść z drzew w kontekście zmian klimatu. Od dawna bowiem wiadomo, że pochłaniają one dwutlenek węgla. Teraz do listy tej należy dopisać metan.
